Akut diyaliz, akut böbrek yetmezliği tedavisinde kullanılan tüm ekstrakorporeal teknikleri kapsar. En sık kullanılanlar sürekli tekniklerdir, vücuttaki fazla suyun ve üremik toksinlerin nazikçe giderilmesini sağlamak için tercihen 24 saat sürerler.

Aşağıdaki teknikler kullanılabilir:

CVVH (Continuous Veno-Venous Hemofiltration / Sürekli Veno-Venöz Hemofiltrasyon)

CVVHD (Continuous Veno-Venous Hemodialysis / Sürekli Veno-Venöz Hemodiyaliz)

CVVHDF (Continuous Veno-Venous Hemodiafiltration / Sürekli Veno-Venöz Hemodiyafiltrasyon)

ve CVVHFD (Continuous Veno-Venous High-flux Dialysis / Sürekli Veno-Venöz Yüksek-Akı Diyaliz).

Bu tedaviler CRRT (Continuous Renal Replacement Therapies / Sürekli Renal Replasman Tedavileri) genel başlığı altında da toplanır. Aralıklı tedavi teknikleri de kullanılabilir. Kronik diyalizin bir parçası olarak da kullanılan bu teknikler, belirli bir zaman aralığında uygulanırlar.

Akut diyaliz, dolaşım yetmezliği veya sepsis gibi ciddi bir hastalık nedeniyle renal fonksiyonların şiddetle bozulması durumunda uygulanır. Bu, esas olarak yoğun bakım hastaları için geçerlidir. Bu durumdaki hastaların vücudunda aşırı su ve üremik toksin birikimi bulunur. Akut böbrek yetmezliğinin artık ilaçla tedavisi mümkün değilse, ekstrakorporeal tedavi gereksinimi doğar. Akut böbrek yetmezliği genellikle geri dönüşümlü bir durumdur, bu nedenle akut diyaliz sadece belirli bir zaman boyunca gereklidir.

Akut böbrek yetmezliğinin yer açısından farklılık gösteren çeşitli nedenleri olabilir. Bu nedenler prerenal, örn. dolaşım şoku, intrarenal, örn. enflamasyon, diyabet, yüksek tansiyon, veya postrenal, örn. böbrek taşları yüzünden üriner kanalların tıkanması olabilir. Akut böbrek yetmezliği durumunda renal fonksiyonlar hızla bozulur. En yaygın akut böbrek yetmezliği nedenleri prerenal olanlardır. Akut böbrek yetmezliği genellikle karaciğer, kalp, akciğerler veya diğer organların bozuklukları (çoklu organ yetmezliği) nedeniyle yoğun bakımda olan hastalarda ortaya çıkar.

Akut böbrek yetmezliği, renal fonksiyonlarda ani ve persistan fakat temelde geri dönüşümlü bozulma demektir. Tipik olarak 4 evreden oluşur:

1. Hasar: Birkaç dakikadan birkaç güne kadar değişebilen bir sürede oluşur. İdrar boşaltımında ani bir düşüşe ve kanda idrar yoluyla atılması gereken kreatinin ve üre gibi maddelerin oranında artışa yol açar

2. Oligüri/anüri: 10 haftaya kadar sürebilir. Bu evrede hastanın günlük idrar miktarı çok azalır (oligüri < 500 ml/g) veya yok olabilir (anüri <100 ml/g).

3. Poliüri: 1-2 hafta sürer, idrar üretiminde kayda değer bir artış görülür (> 2000 ml/g).

4. Restorasyon: Birkaç ayı bulur.

Renal fonksiyonların restore edilme olasılığı yüksek olsa da, yoğun bakım ünitelerindeki durumu genellikle böyle ağır olan hastalarda mortalite oranı % 50 ile % 70 arasıdır. Bu hastalar sıklıkla diğer komplikasyonlar, örn. çoklu organ yetmezliği veya enfeksiyon (pnömoni, sepsis) nedeniyle ölürler. Buna ek olarak, akut böbrek yetmezliği diyaliz gerektiren kronik renal yetmezliğe de yol açabilir (vakaların yaklaşık % 5’inde).